FRÁ 2011: Føroyska prísstøðið er hol í høvdið

(Hendan greinin er óhóskandi fyri útisetar, sum umhugsa at flyta heim).

Sum eg var glað hendan dagin. Onkur hevði stovnað ein bólk á Facebook undir heitinum "Svakir føroyskir prísir". Her kunnu øll leggja myndir og søgur inn um prísir, sum eru heilt av leið. Til dømis, at mjólkin kostar 11-13 krónur í Føroyum, meðan hon fæst fyri eina trillirunda fimmkrónu í syðra enda av ríkinum.

Tað er í tøkum tíma, at føroyingar vakna og gera uppreistur móti prísstøðinum her á landi.

Eitt er, at hundadýru prísirnir styggja útisetar frá at flyta heim. Teir eru eisini við til at reka fólk av landinum, og gera tað óhugaligari hjá okkum øðrum, sum royna at fáa tingini at fungera her heima.

Havi gjørt nøkur roknistykki, sum siga nakað um, hvussu hundadýrt tað er at keypa inn í Føroyum. Taki støði í mær sjálvari, familja við trimum stórum børnum.

Skulu vit til dømis keypa 3 litrar av mjólk dagliga, er kostnaðurin 1000 kr. um mánaðin. Sostatt skal eg tjena 2000 kr. áðrenn skatt til mjólk til eina barnafamilju.

Skulu vit øll fimm hava tilmæltu nøgdirnar av frukt og grønt dagliga, verður hetta lættliga 3000 kr. um mánaðin. So her skal eg tjena 6000 kr. áðrenn skatt!!

Lagnunnar speisemi vil tað eisini soleiðis, at tað loysir seg nógv betri at keypa útlendskan, innfluttan frystan fisk í matvøruhandlinum, enn frískan føroyskan fisk, sum svimur í okkara egna sjógvi.

Og eri eg ikki vakin, kann eg lættliga koma til at keypa Zendium tannkrem í Matas fyri 49,95 - meðan tað kostar millum 22,95 á tilboð onkrastaðni, og 37,95 onkra triðja staðni. Hetta átti snøgt sagt ikki at verið lov!

Um vit vilja tað ella ikki, so er tað ein átrokandi politiskt avbjóðing av fáa prísstøðið niður. Serstøða Føroya ger, at vit alla somlu tíðina eru í grótharðari kapping við grannalondini, serliga Danmark.

Skal tað vera lokkandi at liva her, mugu prísirnir niður.

Eg ynski at seta mær sum politiskt mál, at Føroyar ikki skal vera heimsins allardýrasta land at liva í.

Vilt tú vita hvussu, kanst tú halda fram við lesnaðinum!

Eitt amboð, er at endurstovna príseftirlitið, sum hevur verið óvirkið í fleiri ár. Onkur má umboða brúkaran mótvegis handilsvinnuni, sum í løtuni kann áseta vøruprísin út frá devisuni um at "går den, så går den".

Vantandi príseftirlit og kapping eru høvuðsorsøkirnar til høga prísstøðið í Føroyum. Tí okkara avgjøld eru ikki hægri enn tey donsku.

Hóast vit altíð hava ein ávísan flutningskostnað, so eigur prísstøðið ikki at vera 14 prosent hægri enn tað danska, sum tað er í løtuni! 

Hetta, samstundis sum, at føroyska miðalinntøkan er 22 prosent lægri enn hin danska!

Vit eiga ikki at góðtaka, at okkara livistøðið er so nógv lægri enn tað danska.

"Går den, så går den" hugburðurin gongur sjálvandi, tí onki eftirlit er við prísásetingini.

Okkum væntar ein stovn, sum kann kanna, kunna um og seta tiltøk í verk, í sambandi við prísáseting.

Eitt sterkt og virkið príseftirlit skal út í handlarnar at kanna og samanbera prísir. Eisini skulu fólk kunna senda inn klagur um prísir til eftirlitið, sum harumframt skal hava førleika at vegleiða handilslívinum um prísáseting. Eftirlitið kann eisini koma við tilmælum til, hvussu prísstøðið kann lækkast á ávísum vørum, til dømis mjólk, breyð og frukt.

Og sjálvandi skal príseftirlitið virka saman við kappingarráðnum og brúkaraumboðnum, alt við sama endamáli: at verja okkum ímóti fríu marknaðarkreftunum, tá tær fara av sporinum.

Frí kapping er bara frí og fín, um hon er undir strongum eftirliti!